بسم الله الرحمن الرحیم

    موضوع: غیبت؛ جلسۀ1
    تاریخ سخنرانی:1398/09/02
    مکان سخنرانی: هلال احمر استان اصفهان

    تعریف غیبت
    تعریف غیبت که در روایت آمده این است: «ذِکْرُکَ أَخَاکَ بِمَا یَکْرَهُ»[1] سه تا چیز است، این سه تا چیز را اگر دقت بکنید تعریف خیلی واضح می‌شود و ترجمه‌اش این است:یاد کنی شما از برادر دینی خودت به چیزی که خوشش نمی‌آید. سه تا کلمه در آن است: اول، یاد کنید؛ دوم، برادرت؛ سوم چیزی که خوشش نمی‌آید. کلمۀ اول، یاد کنی فقط شامل زبان نیست. بعضی‌ها خیال می‌کنند غیبت فقط این است که به زبان بدگویی یک کسی را بکند، نه. در نوشتن هم مثلاً اگر یک اعلامیه‌ای دادم در اعلامیه بدگویی یک کسی را نوشتم این هم غیبت است. ببینید ذکر مختص به زبان نیست که بگوییم ذکر لفظی. ذکر یعنی یاد کنیم؛ حتی ذکر شامل اشاره هم می‌شود.
    در داستانی دارد که یک زنی به خانۀ پیامبر آمد. بعد که رفت عایشه اشاره کرد که قدش، با دستش اشاره کرد که قدش کوچک بود، حرف نزد اما گفت قدش این‌طوری بود. پیامبر فرمودند: غیبتش را کردی، همین. خب خوشش نمی‌آید. ببینید عایشه حرف نزد. می‌گویند با دستش اشاره کرد. پیامبر فرمودند همین اشاره غیبت است. پس مواظب باشیم بدگویی یک کسی را نکنیم؛ البته راحت‌ترینش زبان است اما منحصر به این نیست. در تعریفش هم می‌گوییم یاد کنیم. این یادکردن گاهی من با اشاره یاد می‌کنم گاهی با نوشته یاد می‌کنم، گاهی حالا اشاره، حالا با دست نیست، با ابرو و چشم و این‌هایک اشاره‌ای می‌کنم شما می‌فهمید که دارم چه می‌گویم.
    غیبت مسلمان و غیر مسلمان
    نکتۀ دوم: «أخاک» است؛ پس غیر مسلمان اگر بدگویی‌اش بشود، غیبتش نیست. آن غیبتی که می‌گوییم از زنا شدیدتر است برای غیبت مؤمن است، مؤمن باشد غیبتش را بکنیم بله، اما حالا این صحبت من معنی‌اش این نیست که مسیحی‌ها را برویم غیبتشان را بکنیم و بگوییم خب در صحبتمان باز شد، دیگر راحت شدیم، برویم پشت سر اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها، نه دقت کنید این طرفش را دارم می‌گویم. می‌گویم آن غیبتی که گناهش خیلی بزرگ است، غیبت مؤمن است شیعۀ امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) است؛ اما نگفتیم حالا برویم غیبت دیگران را بکنیم. آن‌ها غیبتشان در این حد نیست؛ اما بالاخره انسانی که سالم است نباید بدگویی بکند. من یک مثال حسی اگر بخواهم بزنم این‌طوری است که یک جا یک میکروبی من می‌بینم. عوض اینکه بیایم میکروب را بکشم تازه می‌آیم میکروب را تکثیرش می‌کنم. غیبت‌کردن این است که یک بدی از یک کسی دیدم حالا مسیحی باشد. من نباید آدم بدجنسی باشم، ناسالم باشم. انسان سالم این است که وقتی می‌بیند یک مسیحی ولو رفتارش زشت است به جای اینکه بیاید بدی‌اش را تکثیر بکند و به یک کسی دیگری بگوید، می‌رود به خودش می‌گوید؛ یعنی برو میکروب را همان جا بکش. چرا می‌روی به دیگری می‌گویی؟! چه قصدی من دارم که می‌روم پخشش می‌کنم؟! ببینید پخش‌کردن وجه عقلایی ندارد. لذا ما نداریم اهلبیت(علیهم‌السلام) که انسان‌های کاملند، ما هیچ‌وقت نداریم که بنشینند غیبت مسیحی یا یهودی را بکنند. برای غیبت استثنا داریم. حالا شش مورد است ان شاء الله آینده خواهم گفت که بعضی جاها غیبت کردن دیگر اشکالی ندارد؛ اما الآن می‌خواهیم تعریف غیبت را بگوییم که غیبت نسبت به مؤمن است. دیگران را هم نمی‌گوییم بروید غیبت بکنید نه، دیگران را هم نکنید اما این غیبتی که خیلی بد است مربوط به مؤمن است.
    مِلاک غیبت‌کردن
    سوم فرمود: غیبت این است:«ما یکره» یعنی آن چیزی که خوشش نمی‌آید، کراهت دارد. این معنایش این است که اگر من بدگویی یک کسی را می‌کنم بعد شما می‌گویید که اِ غیبتش شد و من می‌گویم که من جلوی خودش هم می‌گویم. دیدید بعضی‌ها می‌گویند می‌گویند من جلوی خودش هم می‌گویم. خب بگو، جلوی خودش بگو. جلوی خودش که غیبت نیست. جلوی خودش همان است که داریم می‌گوییم. جلوی خودش بگو تا او بدی‌اش را برطرف کند؛ اما همین که پشت سرش می‌گویی ولو جلویش هم می‌گویی آخرش پشت سرش غیبت می‌شود یا بعضی را دیدم که می‌گویند غیبتش نباشد؛ اما می‌گوید. این غبتش نباشد آخرش شد. با کلمۀ من که می‌گویم غیبتش نباشد بدگویی‌اش که برطرف نشد، بالاخره آن طرف این است. پس ملاک این است که اگر خود او هم اینجا باشد آیا از این صحبت من بدش می‌آید یا خوشش می‌آید. اگر خوشش می‌آید غیبت نیست. اگر هیچ چیزش نمی‌آید نه خوشش می‌آید نه بدش باز هم غیبت نیست؛ اما اگر ناراحت می‌شود نه، این تعریف غیبت بود. دیگر من از همۀ این‌ها که بگذرم این را می‌گویم، سرتاپای خودم را که نگاه می‌کنم پر از عیب است دیگر معطل این برای چه می‌خواهم بشوم، چرا مدام بخواهم ناخن بزنم ببینم که فلانی این‌طور است. عمرمان هم اینقدر نیست که بخواهیم وقتش را صرف این کارها بکنیم. یک مقدار از این فکرها بیرون بیاییم. مگر یک موارد استثنائی است که آن موارد استثنا هم با رعایت احتیاط است که ان شاء الله خدمتتان می‌گویم که همان موارد استثنا هم معنایش این نیست که ما مرتب غیبت بکنیم. باید دقت بکنیم و بارمان را برای قیامت سنگین نکنیم. جوابگو نیستیم!

    «و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین»


    [1] . وسائل الشیعه، ج12، ص281.

     

    گروه بندی
    کانال تلگرام - دروس کانال تلگرام - بیانات و اخبار