بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: غیبت؛ جلسۀ 4
تاریخ سخنرانی: 1398/09/23
مکان سخنرانی: هلال احمر استان اصفهان

اثر غیبت
چند جلسه‌ای را در موضوع غیبت صحبت می‌کردیم. امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) در اثر غیبت این‌چنین بیان می‌کنند، می‌فرمایند: «إِیَّاکَ وَ الْغِیبَةَ» مواظب باش غیبت را از آن صرف نظر بکن زیرا که غیبت «فَإِنَّهَا تُمْقِتُکَ إِلَى اللَّهِ وَ النَّاسِ وَ تُحْبِطُ أَجْرَکَ»[1] هم تو را مبغوض نزد خدا می‌کند، خدا دشمنت می‌دارد، هم مردم دشمنت می‌دارند نزد مردم، یکی هم اجر و پاداشت هم هبط می‌شود، پاک می‌شود. در روایتی دیگر دارد که قبیح‌ترین زشتی‌ها غیبت‌کردن انسان‌های اخیار است؛ «مِنْ أَقْبَحِ اللُّؤْمِ غِیبَةُ الْأَخْیَارِ»[2]. یک مرجعی از مراجع نجف وقتی می‌خواست از دنیا برود به بچه‌هایش وقتی نصیحت می‌کرد چه کارهایی بکنید و چه کارهایی نکنید و از جمله گفت که مواظب باشید که غیبت علما و مراجع را نکنید. حالا می‌دانید غیبت‌کردن به منزلۀ خوردن گوشت آن شخص است که جلسۀ قبل توضیحش را دادیم. آن‌وقت ایشان گفته بود که غیبت آن مرجع را اگر کردید این گوشتی که از این مرجع می‌خورید سم است، زود شما را می‌کشد. این با غیبت یک فرد عادی فرق می‌کند. غیبت فرد عادی آن هم زشت است، همه‌اش بد است؛ اما آن زشت‌تر است. این است که در این روایت امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) می‌فرمایند که بدترین زشتی‌ها غیبت‌کردن انسان‌های اخیار است. اخیار یعنی نیکان، آدم‌های خوب را غیبتشان را بکنیم، اثر منفی بیشتری دارد. امام صادق(علیه‌السلام) در اثر غیبت می‌گویند کسی که غیبت می‌کند نباید انتظار سلامتی داشته باشد؛ یعنی بداند بدنش مریض می‌شود. ما نمی‌خواهیم بگوییم حالا هر کسی مریض است نتیجۀ غیبت‌کردن است، عکسش نیست، اما این را بدانید. لذا می‌گویند: «لَا یَطْمَعْنَ» یعنی طمع نداشته باشد، انتظار سلامتی نداشته باشد، بداند مریض می‌شود.
در حدیث معراج دارد که پیامبر وقتی به معراج رفتند و آمدند خیلی نکات زیبایی را از عالم ملکوت برای ملک آوردند. خیلی نکات زیبایی دارد. یک بخشش مربوط به این است که فرمودند: مرور کردم در شب معراج به یک گروهی که دیدم «لهم أظفار من نحاس یخمّشون وجوههم و صدورهم»[3] یک ناخن‌هایی داشتند از نحاس. روی را می‌گویند یا حالا یک نوع آهن است، فلز است. ناخن‌هایشان از جنس فلز بود و صورت و سینه‌هایشان را می‌کشیدند، با خراش آهن می‌کشیدند. پیامبر سؤال کردند گفتند که این‌ها چه کسانی هستند؟ جبرئیل گفت: این‌ها کسانی‌اند که گوشت‌های مردم را می‌خوردند و آبروی آن‌ها را خلاصه از بین می‌بردند. آن‌وقت حالا دارد گوشت خودش را از بین می‌برد، این تلافی آن است.
آخرین جمله‌ام این را عرض بکنم: در حدیث شنیدید که می‌گویند: «الْغِیبَةَ أَشَدُّ مِنَ الزِّنَا» یک کسی از پیامبر سؤال کرد برای چه غیبت از زنا گناهش شدیدتر است؟ زنا که خیلی گناه بزرگی است آن‌وقت غیبت از آن بالاتر است؟ پیامبر فرمودند: علتش این است که «الرَّجُلَ یَزْنِی فَیَتُوبُ إِلَى اللَّهِ فَیَتُوبُ اللَّهُ عَلَیْهِ»[4] گفتند علتش این است که گاهی شخص نعوذ بالله زنا می‌کند، بعد می‌رود توبه می‌کند و خداوند هم توبه‌اش را می‌پذیرد؛ اما اگر کسی غیبت کرده باشد، بعد توبه کند توبه‌اش پذیرفته نمی‌شود مگر اینکه صاحب غیبت راضی بشود. کار سخت شد. یعنی اینجا پذیرش توبه در غیبت مشروط است اما در زنا مشروط نیست. هر دویشان می‌خواستند زنا کردند؛ اما باید هر دویشان بروند توبه کنند. توبه بکنند، واقعاً پشیمان باشد خداوند توبه‌اش را می‌پذیرد. اما درمورد غیبت این است. این است که در فتوای علما من وارد فتوا نمی‌خواهم بشوم چون اختلافی است. بعضی بزرگان می‌گویند اگر غیبت کردید راه معالجۀ غیبت این است که بروید به خود طرف بگویید تا از شما راضی بشود. نظریۀ دوم این است که نمی‌خواهد به خودش بگویید و برایش طلب مغفرت بکنید همان‌طور که برای خودتان توبه می‌کنید که غیبت کردید، برای او هم بگویید خدایا از گناهانش بگذر. نظریۀ سوم این است که می‌گویند اگر مثلاً من غیبت یک کسی را کردم اگر خبرش به او رسیده است و ناراحت شده، به خاطر ناراحتی باید بروم رضایتش را جلب بکنم؛ اما اگر خبرش به او نرسیده واطلاع ندارد لازم نیست دیگر به خودش بگویم. همین که برای خودم طلب مغفرت بکنم و برای او هم همین‌طور از خدا بخواهم از گناهم بگذرد دیگر کافی است. سه تا نظریه است دیگر شما باید فتوای مرجعتان را ببینید که چه می‌گوید.

«و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین»