بسم الله الرحمن الرحیم

خلاصه‌ای از جلسه شماره۳ اخلاق عملی

موضوع: شهوت

تاریخ سخنرانی:97/02/30

مکان سخنرانی: مسجد ملا عبدالله

کلمه شهوت با هوای نفس از یک خانواده‌اند.

هوا دارای معانی مختلفی است:

1.هوا به‌معنای تمایل به پایین است؛

2.آنجا که هوا دارای فضایی است که اکسیژن در سطح زمین وجود دارد.[به این دلیل است که به لحاظ سبکی پایین است.]؛

3.هر شیء که خفیف الوزن باشد؛

4.گاهی هوا را به فضای تو خالی معنا کرده‌اند.

در قرآن کریم می‌فرماید: «أَفْئِدَتُهُمْ هَواءٌ»؛ دل‌های آنان، هوا است.

مفسرین معنا کرده‌اند که چیز مفیدی در دل آن‌ها نیست؛ ولیکن می‌توان گفت: دل‌های آنان به‌سوی سِفل و پایین تمایل دارد.

اقسام هوا:

هوای خوب: مانند عشق به اهلبیت(علیهم‌السلام) که اگر آنها را بشناسیم به شدت به آنها علاقه‌مند می‌شویم.

حضرت ابراهیم(علیه‌السلام) عرض می‌کند: پروردگارا! من بعضى از فرزندانم را در سرزمین بی‌آب و علفى، در کنار خانه‌اى که حرم توست، ساکن ساختم تا نماز را برپا دارند؛ تو دل‌هاى گروهى از مردم را متوجّه آن‌ها ساز؛ و از ثمرات به آن‌ها روزى ده؛ شاید آنان شکر تو را به‌جاى آورند! (ابراهیم، ۳۷)

به چه مناسبت حضرت ابراهیم(علیه‌السلام) می‌گوید: مردم را عاشق خانواده‌ام بکن، در حالی‌که امتیازی در آن‌ها نبود؟

باید گفت: در نسل حضرت ابراهیم(علیه‌السلام)، ۱۴نفر وجود دارند که آن‌ها معشوق حقیقی همۀ جهان هستند و جناب ابراهیم(علیه‌السلام) هم عاشق آن‌ها هستند.

فرمان نفس در وجود ما، مانع درشت برای رؤیت عقل است؛ مثال: مانع بزرگ برای لامپ ماشین، گَرد و خاک‌آلودگی روی شیشه لامپ آن است و هوای نفس که میل به پایین است، برای نورانیت عقل مانع شده است.

کسی که اهل گناه است نمی‌تواند طرف مشورت ما باشد؛ چون نورانیت و درک عقل او ضعیف است و عقل او نتوانسته مصلحت او را تشخیص دهد که نباید گناه بکند، پس چگونه می‌تواند مصلحت ما را تشخیص دهد و به ما مشورت درست بدهد؟!

اقتضای عقل نورانیت است که همه جا را نورانی کند ولیکن یک مانع بزرگ دارد و آن تبعیت از هوای نفس است.

تقرب به خدای متعال در اطاعت‌نکردن از نفس به تنهایی نیست؛ بلکه مقتضی که عبادات است باید باشد و اگر مانع برطرف نشود، اعمال و عبادات همراه با معصیت است، مانند بدنی است که بوی عرق می‌دهد و شخص مدام عطر می‌زند.

گاهی راجع به ازدواج توصیه‌های زیادی شده است، گاهی توصیه به مسائل زناشویی شده که غسل و... چقدر ثواب دارد. باید گفت:

1.ازدواج در واقع رفع مانع است(تحریک به گناه با ازدواج برداشته می‌شود که همان مانع است.) و رابطۀ زناشویی به تنهایی یک عمل حیوانی است و موجب امتیاز و تقرب به خداوند نیست؛ چون در این مورد انسان‌ها با حیوانات مشترک هستند.

2.گاهی این ازدواج و عمل زناشویی که عمل حیوانی است دارای لوازمی است که با آن لوازم محبوب خدا و موجب تقرب به خدای متعال می شود.

می توان سه مستلزم را برای اینکه ازدواج موجب قرب به خداوند می‌شود بیان کرد:

1.انسان گناه و معصیت نکند؛

2.تحکیم و مودت بین زوجین که در آیۀ ۲۱سوره روم هدف ازدواج را محبت و مودت بیان کرده است؛

3.ازدواج منجر به تولید فرزند صالح می‌شود.